Yediklerimiz torunlarımızın sağlığını etkiliyor!
Her zaman sağlıklı beslenmenin sadece kendimiz için olduğunu düşünür ve daha uzun yıllar hastalıklara meydan okuyarak yaşamımızı sürdürebilmemiz için önemli olduğunu var sayarız. Esasında beslenme bizi henüz daha doğmadan, anne karnındayken etkilemeye başlar. Annemizin sağlık durumu, hamileyken yedikleri, kullandığı ilaçlar özellikle de hamileliğin ilk 3 ayında maruz kaldıklarımız nasıl gelişeceğimizi ve ilerideki sağlık durumumuzu etkiler. Hamilelik ve eksik kalan besin etkileri arasında en bilinenlerin başında FOLİK ASİT gelir. FOLİK ASİT bir B gurubu vitaminidir ve genetik materyalimiz olan DNA yapımı ve onarımında önemli görevleri vardır. Ayrıca eksikliğinde kansızlık da gelişebilir. Narenciye sularında ve koyu yeşil sebzelerde bol miktarlarda bulunur ve eğer yeterli alınmazsa eksikliği bir kaç hafta gibi kısa bir süre içerisinde gelişebilir. Folik asit az alan anne adaylarının bebeklerinde anormaliler gelişebilir.
Hamilelik sırasında anne adaylarının beslenme alışkanlıklarının bebeklerinin gelişiminde rol oynadığı uzun zamandır bilinmekle beraber, bebeğin genetik materyalinde kalıcı değişikliklere de yol açabileceği yeni yapılmış bir çalışmayla yayınlanmıştır. Hijyen ve Tropikal Tıp Okulu, Londra tarafından yapılan araştırmada Batı Afrika Gambiya’da yağmurlu ve az yiyecek olan mevsimde hamile kalanlarla yağmursuz ve bol yiyecek olan mevsimde hamile kalan kadınların bebekleri birbirleriyle karşılaştırılmış ve genetik kod DNA’da kalıcı ‘epigenetik’ değişiklikler gözlemlenmiş. Epigenetik değişiklikler DNA dizisindeki değişikliklerden kaynaklanmayan ama aynı zamanda nesilden nesile geçebilen değişikliklerdir. Anne adaylarının hamileliklerinde bulabildikleri besinlere bağlı oluşan epigenetik değişimlerden kaynaklanan, gen aktivitelerindeki farklılıklar ilk defa gösterilmiştir.
En az bu çalışma kadar önemli olan epigenetik değişimlerin sadece anneden değil babadan da bir sonraki nesillere aktarılabileceği gerçeğidir. Bu kalıcı değişimlerin gerçekleştiği iki önemli dönem kadın ve erkeklerin gametlerinin (yani yumurta ve spermin) oluştuğu kritik dönemlerdir. Kadınlar için ana rahmindeki dönem ve erkekler için ise 9-12 yaş aralığında tam puberteye girmeden önceki ‘yavaş büyüme’ devreleri kritiktir. 2005 yılında Pembry ve Bygren Kuzey İsveç’te izole edilmiş bir kasabada mahsul verimleri ve gıda fiyatları üzerinde iki yüzyıllık kayıtlardan alınan şaşırtıcı verileri bir sempozyumda paylaştılar. Kasabanın gıda stoğundaki dalgalanmaların en azından iki nesli kapsayan sağlık etkileri olabileceğini gösterdiler. Bolluk zamanları sırasında yavaş büyüme devirlerini yaşamış olan büyük babalar, daha fazla oranda diyabet hastalıkları olan torunlara sahiptiler. Bu da torunların erken ölüm riskini ikiye katlıyordu. Etkiler eşit derecede cinsiyete özgü idi. Büyükbabanın bol miktarda gıda stoğuna erişimi kız torunlarının değil, sadece erkek torunlarının ölüm oranlarını etkiliyordu ve büyükannenin bolluk deneyimi de kız torunlarının ölüm oranını etkiliyordu. Bu da kalıcı değişimlerin yumurta ve spermlerde oluşarak yeni nesillere aktarıldığını doğruluyordu. Pembrey ve diğer araştırmacılar tarafından yapılan çalışmalar bugün diyetimizin, ve çevre faktörlerinin bizden sonraki bir kaç neslin sağlığı üzerinde büyük etkiye sahip olabileceğini gösteriyor.
Aynı çerçevede düşündüğümüzde bugün yaşanan ve beslenmeden kaynaklandığı düşünülen obeziteye bağlı kronik hastalıkların bundan önceki nesillerden kaynaklanabileceğini de düşündürüyor.
Burada yazdıklarımdan yola çıkarak Gallen’in yıllarca önce söylediği ‘NE YERSEK OYUZ’ sözünü bireysel değil de çoğul olarak düşünmemiz gerektiğini anlıyoruz. Pembry’nin dediği gibi ‘GENLERİMİZİN GARDİYAN KORUYUCULARI’ olduğumuzu unutmadan ve sadece bizi değil bizden sonrakileri etkileyebileceğini de düşünerek beslenmeliyiz.
Akıllı ve bilinçli seçimlerle dolu, sağlıklı ve bol sporlu günler dilerim.
SPOREL blog 
Yorum yazabilmek için oturum açmalısınız.