UÇAN BALON SENDROMU
En yakın arkadaşlarımdan biri ile o gün tiyatro keyfi yapmak için sözleştik. Tiyatroda yerimizi aldık ve oyun başladı ama arkadaşım bir türlü oyuna konsantre olamadı. Yanımda kıpırdayıp kıvranıyordu ve devamlı bağırsaklarındaki hareket ve şişkinlikten şikayet ediyordu, hatta gurultular duyulabiliyordu.
İnanılmaz şiştim, sanki ortadan çatlıyacağım! Sabah gayet normalim, öğleden sonra sanki 3 aylık hamile! Ben bu tip konuşmaları çok fazla kişiden duydum. Her zaman olmasa da zaman zaman hepimiz böyle hissetmişizdir. Sindirim sistemi bazen sadece şişkinlik ve gaz bazen de daha fazla , örneğin ağrı, basınç veya ishal gibi rahatsızlıklar verebiliyor. Bu rahatsızlıkları da hergün tükettiğimiz sağlıklı, sıradan yiyecekler bize yaşatabiliyor! Yaşam kalitesini olumsuz etkileyen inflamatuar barsak hastalıkları (İBH) ve irritabl barsak sendromu (İBS), dünya genelinde çok yaygın görülen sorunlarındandır.
Bu rahatsızlıkların kesin sebebi bilinmemekle beraber FODMAP yani Fermente Oligosakarid, Dikasakarid, Monosakarid ve Polyol olarak adlandırılan kısa zincirli ve emilimi sınırlı karbonhidratları az barındıran bir diyet uygulamanın işe yaradığı yolunda bilimsel kanıtlar var. Normal olarak bağırsaklarımızdaki iyi bakteriler yiyeceklerle etkileşimleri sonucunda METAN gazı oluşur ancak FODMAP’lar bağırsakların sonuna kadar sindirilemeden ulaştığında burada bulunan bakteriler tarafından fermente edilmeleri sırasında HİDROJEN gazı oluşuyor. Bu da gaz oluşumu ve şişkinlik olarak hissediliyor. Aynı zamanda tamamen sindirilemeyen bu besinler bağırsağın içine daha fazla sıvı girmesine de neden olabiliyor, bu da ishal olarak hissediliyor.
En bilinen FODMAP yiyecekler arasında FRUKTOZ (meyve, sebze ve yiyeceklere dışarıdan eklenen şekerler), LAKTOZ (süt şekeri), FRUKTAN (buğday, çavdar ve arpa gibi gluten içeren tahıllar), GALAKTAN (kuru fasulye, mercimek ve nohut gibi bakliyatlar) ve POLYOL (xylilol, sorbitol, maltitol ve mannitol gibi talandırıcı olarak kullanaılan çeşitli şeker alkolleri) gibi yiyecekleri sıralayabiliriz.
Düşük FODMAP diyeti inflamatuar barsak hastalıkları (İBH) ve irritabl barsak sendromu (İBS) şikayetleri yaşayanlar tarafından uygulanan ve fayda sağlanan bir diyet. FODMAP içermeyen bir diyet uygulamanın diğer sindirim sistemi şikayetleri taşıyanlar tarafından uygulanmasının da faydalı olacağı düşünülüyor. Ancak bu diyeti uygulamak o kadar da kolay değil. FODMAP içeren gıdalar meyve, sebze, tahıllar, bakliyatlar ve süt ürünleri gibi neredeyse tüm gıdaların içerisinde mevcut.
Arkadaşım tiyatroda yaşamış olduğu ve hayattan keyif almasını engelleyen (başına ilk defa gelmemişti) bu sindirim problemleri sonrasında sindirim hastalıkları konusunda uzman bir doktora gitti ve uzunca bir süreçten geçti. İlk önce problem yaratabileceği düşünülen tüm yiyecekler kesildi ve yavaş yavaş diyetine tekrar eklendi. Bu süreçte arkadaşıma esas problemi GLUKAN içeren, yani bakliyatların oluşturduğu keşfedildi. Arkadaşım daha sonra tiyatroya gittiğimiz günden bir gün önce hem çok aç olduğu, hem de çok sevdiği için 3 tas mercimek çorbası içmiş olduğunu hatırladı.
Hem normal hayat akışı sırasında hem de spor aktiviteleri sırasında, hatta profesyonel sporcular antremanları veya maç, yarışma gibi önemli günlerde bu tip sorunlar yaşayabiliyorlar. Eğer siz de sık sık hayat kalitenizi etkileyen sindirim sistemi problemleri yaşıyorsanız, düşük FODMAP diyetinin size uygun olup olmadığını anlamak için şunlardan birisini yapmanızı öneririm;
- Bir üniversitenin 4 yıllık ‘Beslenme ve Diyetitik’ bölümü mezunu bir diyetisyen,
veya
- Bir ‘Gastorenteroloji’ uzmanı doktora,
baş vurarak şikayetlerinizi anlatın ve uzman tavsiyelerini uygulayın.
Akıllı ve bilinçli seçimlerle dolu, sağlıklı ve bol sporlu günler dilerim.
SPOREL blog 
Yorum yazabilmek için oturum açmalısınız.